ریشه ای که از خاک ایران به جیب هندوستان میرود/ ماجرای سرنوشتی تلخ برای گیاهی شیرین
تاریخ انتشار: ۱۸ تیر ۱۴۰۱ | کد خبر: ۳۵۴۴۴۹۴۴
به گزارش خبرنگار خبرگزاری فارس از مشهد، آغاز فصل تابستان است در یکی از روزهای گرم تابستان، هنگام اذان صبح، فعالیت برخی کشاورزان آغاز می شود، مردانی که برای دو یا سه روز آذوقه برمیدارند و منزل را برای کسب روزی ترک می کنند به دامنه کوه ها میروند و برای جمع‌آوری شیره آنغوزه چند روز را در آنجا سپری می کنند که بتوانند با دستی پ‍ُر به روستا باز گردند.
بیشتر بخوانید:
اخباری که در وبسایت منتشر نمی‌شوند!
گیاه آنغوزه یک گیاه دارویی مهم در منطقه کدکن تربت حیدریه می‌باشد، که یکی از مناطق رویش این گیاه به صورت طبیعی و دیم در خراسان رضوی محسوب می‌شود. به دلیل وجود شیرابه‌ای که از این گیاه تولید می‌شود، مورد استقبال سازندگان داروهای گیاهی و صنایع غذایی قرار گرفته است.
صفر تا صد
کشاورزان منطقه می گویند: این محصول پس از برداشت صد در صد به صورت خام از ما خریداری شده و به کشورهای افغانستان، پاکستان و هندوستان صادر می‌شود.
مهدی یارمیری یکی از کشاورزان بخش کدکن در شهرستان تربت حیدریه در گفت‌وگو با خبرنگار فارس در مورد کشت گیاه آنغوزه می‌گوید: این گیاه به صورت طبیعی و خودرو در مناطق دامنه کوه‌ها رشد می‌کند، برخی کشاورزان نیز اقدام به کاشت این گیاه نمودند ولی چون یک محصول دیر بازده است، برای به ثمر رسیدن آن نیاز به ۴ یا ۵ سال زمان است.
وی ادامه می‌دهد: اهالی روستا از شیره این گیاه به عنوان مُسکن و از خود گیاه در آشپزی و برخی درمان‌های محلی استفاده می‌کنند، همچنین به عنوان آفت‌کش نیز در کشاورزی مورد استفاده قرار می گیرد، اما در سطح کلان این گیاه، کاربردی برای استان و کشور خودمان ندارد، دلالانی قبل از کشت گیاه به روستاها می روند و با پرداخت مقداری بیعانه از کشاورزان می‌خواهند که بعد از برداشت محصول آن را به صورت ۱۰۰% خام به آنها بفروشند، دوسال گذشته دلالان قیمت هر کیلو شیره آنغوزه را دو میلیون تومان گفته بودند اما زمان خرید چون می دانستند که کشاورزان مجبور به فروش هستند قیمت آن را به ۴۳۰ هزار تومان تقلیل دادند و با این قیمت پایین خریداری کردند.
این کشاورز با بیان اینکه، در بخش کدکن فصل برداشت آنغوزه از اول تیرماه آغاز می شود، بیش از ۶۰ نفر از مردم روستا برای کشت محصول به دل کوه می زنند و موظف هستند تا پایان فصل برداشت یک تن شیره آنغوزه برداشت کنند، اظهار می‌کند: این افراد که هر کدام چندین بوته را در اختیار می‌گیرند گاهی چند روز در همان دامنه کوه‌ها زندگی می کنند تا محصول را در حد نصاب جمع‌آوری کنند، امسال در آغاز بهار دلالان برای خرید این محصول قیمت سه میلیون و سیصد تا چهار میلیون تومان را پیشنهاد دادند، در هر روستا یک نفر مسئول خریداری این محصول می شود و محصولات جمع آوری شده به دست دلالان ایرانی و گاه افغانستانی می رسد و آن ها به صورت مستقیم از کشور خارج می کنند.
از آقای یارمیری می پرسم؛ آیا دولت برای کشت محصول آنغوزه برای شما اقدامی کرده است یا خیر؟ و او پاسخ می دهد: مردم روستاهای مختلف تاکنون از جهاد کشاورزی خواستند که در بحث نظارت و برگزاری کلاسهای آموزشی به آنها کمک کنند اما تاکنون اقدامی صورت نگرفته زیرا بعضی از افراد روستاها اقدام به کشت این محصول کردند ولی برداشت بی رویه و یا برداشت غلط به این گیاه بومی آسیب می رساند، کشاورزان نیاز به آموزش دارند که در این راستا و همچنین برای حمایت از کشاورزان نیاز به توجه دولت و جهاد کشاورزی داریم.
تولید ثروت با آنغوزه
آنغوزه فقط یک گیاهان دارویی نیست بلکه دارای ارزش اقتصادی فراوانی نیز می‌باشد، صمغ (شیره) آن در پزشکی و صنعت موارد استفاده فراوان دارد و هر بوته آن 20 تا 40 گرم شیره می‌دهد که از این شیره ده‌ها ماده ارزشمند حاصل می‌شود، این محصولات هنوز جایگاه خود را در رشد اقتصادی استان باز نکرده
در حالیکه بیش از ۶۰ نوع دارو و ۱۰ نوع علف‌کش و موارد دارویی در درمان از آن استفاده می‌شود.
علی جعفری، مدیر باغبانی سازمان جهاد کشاورزی خراسان رضوی، در خصوص بهره‌مندی استان از این گیاه بومی، اظهار می‌کند: سطح کشت آنغوزه تا سال ۱۴۰۰ به میزان ۴۵۰ هکتار در شهرستانهای کوهسرخ، چناران، بجستان، گناباد و تربت حیدریه انجام شده، هر ساله حدود ۱۰۰ هکتار به سطح کشت آنغوزه اضافه می‌شود.
وی می‌افزاید: توسعه کشت آنغوزه از اولویت های سازمان در گیاهان دارویی می باشد، با آموزشهای مستمر در سطح شهرستانها و روستاها و حمایت‌های فنی اعتباری به توسعه این گیاه کمک خواهد شد، آنغوزه استان از نوع شیرین است فقط بصورت خام فروشی می‌باشد و فراوری نمی‌شود.
جعفری با بیان اینکه، این گیاه به افغانستان و از آنجا به هندوستان صادر می شود، ادامه می‌دهد: صادرات فقط بصورت خام صورت می‌گیرد و اگر سرمایه‌گذاری علاقمند باشد که در حوزه استفاده از خواص آنغوزه در راستای داروسازی و صنایع غذایی اقدام کند حتما حمایت های لازم صورت می‌پذیرد، شرکت‌هایی هم داریم که مراحل مقدماتی عملیات فرآوری آنغوزه را شروع کرده‌اند ولی هنوز به مرحله تولید نرسیده است.
مدیر باغبانی سازمان جهاد کشاورزی خراسان رضوی، می‌افزاید: در حال حاضر با توجه به اینکه صمغ آنغوزه فقط از مراتع استحصال می‌شوند حتما باید با مجوز منابع طبیعی باشد زیرا برنامه حفاظتی آن با اداره منابع طبیعی است اما سازمان جهاد کشاورزی نیز در کنار توسعه کشت آن، آموزشهای نحوه صحیح بهره برداری را ارائه می‌دهد.
جای پای پررنگ دلالان در برابر دستان زحمتکش کشاورزان
ارزش گیاه آنغوزه را در حال حاضر دلالان بیشتر از مسئولان درک کرده‌اند و برای اینکه بتوانند به سود فراوانی دست پیدا کنند در ابتدای سال به سراغ کشاورزان رفته و با مبلغی محصول آنها را پیش‌خرید می کنند، این دلالان یک نفر را در روستا مسئول این کار قرار می دهند و خودشان محصولات را از روستاهای مختلف استان‌ها جمع آوری می‌کنند، سود این کار برای آنها تا حدی است که کم کم بوی حضور دلالان خارجی از جمله افغانستانی در این عرصه شنیده می شود.
جعفری با اشاره به اینکه گیاه آنغوزه به دلیل اینکه توسط کشاورزان از مراتع جمع آوری می شود هنوز به یک محصول باغبانی معرفی نشده و از مزارعی که تحت نظارت جهاد کشاورزی مشغول به کشت گیاه آنغوزه هستند محصولی برداشت نشده، خاطرنشان می‌کند:
لذا هر کشاورز و باغداری می‌تواند محصول خود را که از مراتع و دامنه‌های کوه‌ها که عرصه‌های برداشت را منابع طبیعی تعیین می‌کند جمع‌آوری می‌کنند، می‌توانند به افراد مختلف (همان دلالان) پیش فروش کنند.
وی ادامه می‌دهد: و از آنجایی که آنغوزه یک گیاه کم آب طلب است و دارای ارزش‌های دارویی فراوانی می‌باشد، قصد داریم از آن به عنوان یک گیاه دارویی در ردیف محصولات زراعی کشت شده استفاده کنیم، چون یک گیاهی است که بازار خوبی برای صادرات دارد و درآمد مناسبی نیز از فروش آن حاصل می شود.
مدیر باغبانی سازمان جهاد کشاورزی خراسان رضوی، می‌افزاید: جزء سیاست‌های وزارت جهاد کشاورزی است که از این پس آنغوزه در مزرعه کشت شود و سپس می توان جزء محصولات باغی از آن نام برد. به این ترتیب بحث اشتغال‌زایی و درآمدزایی در این حیطه نیز رونق می‌گیرد. منابع طبیعی نیز در بحث پایش عرصه‌های کشت محصول آنغوزه، حمل و نقل و صادرات آن مجوز صادر می‌کند.
دست به دست از ایران به افغانستان
حسین حصاری، رئیس حوزه نظارت گمرکات خراسان رضوی در ادامه این گزارش، به آمار صادرات آنغوزه در خراسان رضوی می پردازد و می‌گوید: صادرات گیاه آنغوزه از خراسان رضوی در سال ۱۴۰۰، از گمرک مشهد به لحاظ وزنی ۴۹ هزار و ۹۸۰ کیلوگرم با ارزش ۷۵۴ هزار و ۳۶۷ دلار و در سال ۱۴۰۱ صادرات آن از مرز دوغارون به وزن ۶۰۰ کیلوگرم و به ارزش ۷۴۳۳ دلار صورت گرفته است.
وی با بیان اینکه، این کالا بدون مجوز صادر نمی شود، اظهار می‌کند: در سال ۱۴۰۰ دو پرونده قاچاق این محصول را کشف کردیم، یک پرونده به وزن ۴۴ کیلوگرم به ارزش ۳۴ میلیون ریال و دیگری به وزن ۳۰ کیلوگرم و به ارزش ۱۱۸ میلیون ریال بوده است.
حصاری می‌افزاید: آماری که برای صادرات آنغوزه در گمرک مهم است بحث تلخ یا شیرین بودن شیره این گیاه است برای صادرات. این محصول از استان خراسان رضوی از طریق گمرک فقط به کشور افغانستان صادر می شود.
حرف آخر
آنغوزه این گیاه بومی که در استان‌های خشک و گرم ایران به صورت طبیعی رشد می‌کند و هزینه برای نگهداری از آن وجود ندارد، هنوز به عنوان یک سرمایه اقتصادی و منبع درآمد در خراسان رضوی مورد استفاده قرار نگرفته است، این گیاه میرود تا در کشورهای دیگر که جایگاهش تعریف شده و به اهمیت آن پی برده شده برای‌شان سودآوری داشته باشد.
انتهای پیام/
منبع: فارس
کلیدواژه: آنغوزه صادرات جهاد کشاورزی سازمان جهاد کشاورزی گیاه آنغوزه منابع طبیعی خراسان رضوی صادرات آن محصول آن جمع آوری یک گیاه کشت آن کوه ها
درخواست حذف خبر:
«خبربان» یک خبرخوان هوشمند و خودکار است و این خبر را به‌طور اتوماتیک از وبسایت www.farsnews.ir دریافت کرده‌است، لذا منبع این خبر، وبسایت «فارس» بوده و سایت «خبربان» مسئولیتی در قبال محتوای آن ندارد. چنانچه درخواست حذف این خبر را دارید، کد ۳۵۴۴۴۹۴۴ را به همراه موضوع به شماره ۱۰۰۰۱۵۷۰ پیامک فرمایید. لطفاً در صورتی‌که در مورد این خبر، نظر یا سئوالی دارید، با منبع خبر (اینجا) ارتباط برقرار نمایید.
با استناد به ماده ۷۴ قانون تجارت الکترونیک مصوب ۱۳۸۲/۱۰/۱۷ مجلس شورای اسلامی و با عنایت به اینکه سایت «خبربان» مصداق بستر مبادلات الکترونیکی متنی، صوتی و تصویر است، مسئولیت نقض حقوق تصریح شده مولفان در قانون فوق از قبیل تکثیر، اجرا و توزیع و یا هر گونه محتوی خلاف قوانین کشور ایران بر عهده منبع خبر و کاربران است.
خبر بعدی:
انحراف آب هیرمند به شوره زارهای افغانستان حقیقت دارد | سلاجقه: برای مسدود کردن انحراف آب با طالبان گفت‌وگو می کنیم | طالبان آب شیرین را تلخاب می کند!
همشهری آنلاین - مجید جباری: هفته گذشته بود که با استناد به انتشار تصاویر ماهواره ای، روزنامه همشهری به انحراف آب رودخانه مرزی هیرمند به سمت شوره زار گودزره اشاره و آرزو اشرفی زاده،مدیرکل دفتر حفاظت و احیای تالاب‌های سازمان حفاظت محیط زیست کشور نیز در گفت و گو با همشهری آنلاین ضمن تائید این موضوع، از رها نکردن حقابه هامون از هیرمند و هدر دادن آب با انحراف به شوره زارهای آن کشور انتقاد کرد.
حالا علی سلاجقه، معاون رئیس جمهور و رئیس سازمان حفاظت محیط زیست هم انحراف آب سیلاب از حوضه آبریز هیرمند از سوی افغانستان به سمت گودزره را تائید و اعلام کرد:« با نگاهی به اطراف سازه سد کمالخان متوجه مسیرهایی برای انحراف به بیابان گودزره شدیم و امیدواریم انحراف گودزره را باتوافق هیأت حاکمه افعانستان مسدود کنیم؛ چرا که با این کار وضعیت تالاب‌ها و اکوسیستم های پایین دست در ایران بهتر خواهد شد.»
در همین زمینه بخوانید طالبان حاضر است آب را هدر بدهد اما آب به ایران نرسد | ماجرای تلخ انحراف عمدی بخش عمده‌ای از آب‌های مشترک ایران و افغانستان به سمت شوره‌زارها!مدیرکل دفتر حفاظت و احیای تالاب‌های سازمان حفاظت محیط‌زیست کشور هفته گذشته به همشهری گفته بود:« متأسفانه با وجود بارش‌های خوبی که در حوضه هیرمند و کل کشور افغانستان اتفاق افتاده است و رودخانه‌های ورودی تالاب هامون، وضعیت مناسب و سیلابی دارند، اما دستکاری‌هایی که در بالادست اتفاق افتاده و انحراف آبی که به وسیله بندهای انحرافی ایجاد شده، باعث شده است که آب از مسیر طبیعی خود منحرف شده و مسیر طبیعی را طی نکند.»
در گفت‌وگوی همشهری آنلاین با اشرفی‌زاده اعلام شد: «مسیر طبیعی آب در این حوضه آبریز به این صورت است که آب باید از رودخانه هیرمند وارد ایران شده و تالاب هامون را سیراب کند. در ادامه از طریق رودخانه شیرین به افغانستان برگردد و وارد گودزره شود. اما متأسفانه دستکاری در مسیر طبیعی و تامین نشدن حقابه پایین‌دست، این مسیرطبیعی را منحرف کرده است.»
مدیرکل دفتر حفاظت و احیای تالاب‌های سازمان حفاظت محیط‌زیست، این اقدام افغانستان را نظر حقوق عرف بین‌الملل محکوم دانست و اعلام کرد:«در این زمینه اعتراض خود را اعلام کرده‌ایم.»
این مدیر سازمان حفاظت محیط زیست همچنین از مکاتبه برای پیگیری سازمان محیط زیست از مراجع ذی‌ربط (وزارت امور خارجه) برای پیگیری انحراف آب هیرمند به شوره‌زار گودزره خبر داد.
گودزره یک شوره‌زار است و از نظر اکولوژیکی هیچ ارزشی ندارد. این پهنه آبی به‌دلیل واقع شدن در انتهای حوضه آبریز، ارزش اکولوژیکی ندارد و معیشت مردم منطقه هم هیچ‌وقت وابسته به آن نبوده است. درمقابل، اما تالاب بین‌المللی هامون به عنوان ذخیره زیست کره که در کنوانسیون رامسر ثبت شده، ارزش اکولوژیکی بسیار بالایی دارد و به لحاظ عرفی و قوانین بین‌الملل، انحراف مسیر طبیعی هیرمند محکوم شده است.
کد خبر 849162 منبع: همشهری آنلاین برچسب‌ها ایران و افغانستان تالاب افغانستان طالبان سازمان حفاظت محیط زیست محیط زیست ایران رود هيرمند
تداوم بارندگیها در کشور / دمای هوا در بعضی مناطق کاهش مییابد